Στάσεις ζωής και πρακτικές για την επίγνωση της ενσυνειδητότητας.

Μια ενσωματωμένη πρακτική της ενσυνειδητότητας είναι να ζει κανείς με περιέργεια και να ερευνά. Η εκπαίδευση και η εσωτερίκευση αυτής της πρακτικής είναι ιδιαίτερα σημαντική. Όπως αναφέρουν ο Marlatt και οι συνεργάτες του (2012), άτομα που αντιμετωπίζουν δυσκολίες με εθισμούς, με αυτό-ρύθμιση τους και παρουσιάζουν καταναγκαστικές συμπεριφορές (π.χ με διατροφικές διαταραχές, καταναγκαστική χρήση κινητού κτλ.) το να ζουν στο παρών και με περιέργεια μπορεί να είναι σημαντικό για να μείνουν ''νηφάλιοι''. Το να παραμείνει κάποιος στο παρών  και στην ζώνη της ενσυνειδητότητας σε διαπροσωπικό και ενδοπροσωπικό επίπεδο μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολο. Η Tara Brach (2012) προτείνει μια μεθοδολογία για να βοηθήσει το άτομο να παραμείνει σε αυτή τη ζώνη. Η μεθοδολογία αυτή έχει το ακρωνύμιο Rain. Στο σημείο αυτό θα γίνει ανάλυση του ακρωνύμιου στα ελληνικά αλλά θα παραθέτετε και η αγγλική πρόταση, για την καλύτερη κατανόηση της προέλευσης του συγκεκριμένου ακρωνύμου. Σύμφωνα με την Brach το Rain αναφέρεται στα ακόλουθα βήματα : R( recognize what is happening)-  αναγνώρισε αυτό που συμβαίνει, A (allow to be as it is)-  Επέτρεψε στη ζωή  να είναι όπως είναι, I (investigate inner experience with kindness)-  ερεύνησε την εσωτερική σου εμπειρία με καλοσύνη, N (Non-identification (and) rest in Natural awareness)- μην προσπαθείς να το ορίσεις και ηρέμησε στη φυσική επίγνωση. 

H Brach αναφέρει ότι τα δυο πρώτα βήματα είναι βασικά συστατικά της ενσυνειδητότητας, ενώ τα δυο τελευταία μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν ευκαιρίες για βαθύτερη επίγνωση. 

Μια μικρή ανάλυση των βημάτων του Rain:

R (Recognize what is happening)- Αναγνώρισε αυτό που συμβαίνει

Η αναγνώριση περιλαμβάνει την ενσυνείδητη επίγνωση, την αίσθηση του εδώ και τώρα και την προσοχή στο τι συμβαίνει ακριβώς στην εσωτερική εμπειρία του ατόμου( π.χ σκέψεις, συναισθήματα, αισθήσεις κλπ). Περιλαμβάνει επίσης την παρατήρηση του τι είναι αυτό που δημιουργείται μέσα του. Για να το καταφέρει αυτό το άτομο μπορεί να ερωτηθεί <<τι είναι αυτό που συμβαίνει μέσα μου αυτή την στιγμή;>>.  Έτσι μπαίνει σε μια διαδικασία ενδοσκόπησης των σκέψεων, συναισθημάτων και αισθήσεων του. Μια τεχνική για να μάθει να κάνει το άτομο ενδοσκόπηση μόνο του είναι να δημιουργήσει ένα καθημερινό ημερολόγιο στο οποίο θα καταγράφει τι είναι αυτό που συμβαίνει μέσα του εκείνη τη στιγμή. Σημασία σε αυτή τη τεχνική, στην αρχή, έχει το άτομο να βάλει στη καθημερινότητά του την ενδοσκόπηση της στιγμής, να ''σταματά'' και να παρατηρεί τον εαυτό του, τις σκέψεις, τα συναισθήματά του.

 A (Allow to be as it is)- Επέτρεψε στη ζωή να είναι όπως είναι

Από την στιγμή που έχει γίνει η αναγνώριση της εσωτερικής εμπειρίας το επόμενο βήμα είναι να αφήσει αυτό που γίνεται απλά να γίνεται. Αυτό περιλαμβάνει όλα αυτά τα οποία αναγνώρισε ( όπως συναισθήματα, αισθήσεις κλπ). Η ερώτηση η οποία μπορεί να γίνει είναι << μπορείς να αφήσεις  αυτό που συμβαίνει απλά να γίνεται;>> Σε αυτό το βήμα αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι επιτρέπει το άτομο να νιώθει κάτι, όταν τα παρατηρεί αλλά χωρίς να προσπαθεί να τα αλλάξει ή να τα κρίνει. Αναπτύσσοντας όμως την ικανότητα και την επάρκεια να μπορεί να επιτρέπει αυτό που του γίνεται χωρίς να το κρίνει, διευκολύνει την επιλογή και την ικανότητα να παραμείνει στη πρόθεση τοθ, ανεξάρτητα από τις περιστάσεις.

I (Investigate inner experince with kindness)-  Ερεύνησε την εσωτερική εμπειρία με καλοσύνη

Μετά την αναγνώριση και την παραδοχή έρχεται η ευκαιρία να διερευνηθεί τι πραγματικά συμβαίνει. Αυτό το βήμα είναι πολύ σημαντικό στη θεραπευτική διαδικασία. Περιλαμβάνει  ερωτήσεις του τύπου <<πως το βιώνεις αυτό που συμβαίνει το σώμα σου;>>, <<τι θέλει αυτό το συναίσθημα από εσένα;>>, <<τι πιστεύεις για τον εαυτό σου;>>, <<τι σημαίνει αυτό για σένα;>>.  Με αυτή τη γραμμή έρευνας το άτομο ανακαλύπτει τις αλήθειες και τα ψέματα τα οποία έχει πει για τον εαυτό του  και τους άλλους. Έτσι το άτομο πηγαίνει πιο κοντά στην αληθινή κι αυθεντική εμπειρία του εαυτό του.

N (Non-identification (and) rest in Natural awareness) - Μην προσπαθείς να το ορίσεις και ηρέμησε στην φυσική επίγνωση.

Στο συγκεκριμένο βήμα το άτομο στην ουσία μαθαίνει να μην ορίζει τον εαυτό του σύμφωνα με τα συναισθήματά του, τις αισθήσεις του ή τις διάφορες ιστορίες που έχει δημιουργήσει για τον εαυτό του. Συνειδητοποιεί  ότι τα συναισθήματά του, οι αισθήσεις και οι σκέψεις είναι παροδικά και δεν καθορίζουν το ποιος είναι. Έτσι οδηγείται σε μια φυσική επίγνωση του είναι. 

Η μέθοδος Rain δεν είναι ένα είδος διαλογισμού, αλλά μια στάση ζωής, που σε βάζει αντιμέτωπο με τους φόβους σου, τις αμφιβολίες σου. Σου επιτρέπει να έρθεις πολύ κοντά με τον εαυτό σου, τα συναισθήματά σου τα οποία ξεκινάς σιγά σιγά να αναγνωρίζεις,  και να τα διαχειριστείς όταν αυτά σε κατακλύζουν. Είναι μια ενδοσκόπηση, μια ελεύθερη  πτώση στον εαυτό σου. Είναι μια πράξη αυτοαγάπης.

 

 Σημειώσεις κ. Γλυκερίας Ρέππα, Mindfulness/ Ενσυνειδητότητα, Συναισθηματική Νοημοσύνη, Πανεπιστήμιο Αιγαίου.